Жер бетинде экинчи орунда турган элементтен жасалган металл аз болуп, унаа тетиктеринен тартып компьютердик чиптерге чейин коркунуч жаратып, дүйнөлүк экономика үчүн дагы бир тоскоолдук жаратты.
Кытайда өндүрүштүн кыскарышынан улам келип чыккан кремний металлынын жетишсиздиги эки айга жетпеген убакытта бааларды 300% га көтөрдү.Бул компаниялар жана керектөөчүлөр үчүн кыйратуучу аралашманы жаратып жаткан жеткирүү чынжырларынан тартып электр энергиясынын кризисине чейин үзгүлтүккө учураган эң акыркысы.
Кырдаалдын курчушу айрым компанияларды форс-мажордук абалды жарыялоого аргасыз кылды.Жума күнү норвегиялык химиялык заттарды өндүрүүчү Elkem ASA ал жана силикон негизиндеги өнүмдөрдү чыгарган бир нече башка компаниялар жетишсиздигинен улам айрым сатууларды токтотконун билдирди.
Кремний маселеси ошондой эле глобалдык энергетикалык кризистин экономикалар аркылуу ар кандай жолдор менен кантип өтүп жатканын чагылдырат.Алыскы жана алыскы дүйнөдөгү эң ири кремний өндүрүүчү Кытайда өндүрүштүн кыскарышы электр энергиясын керектөөнү кыскартуу аракеттеринин натыйжасы болуп саналат.
Көптөгөн тармактар үчүн кулап калуудан качуу мүмкүн эмес.
Салмагы боюнча жер кыртышынын 28% түзгөн кремний адамзаттын эң көп түрдүү курулуш материалдарынын бири.Бул компьютердик чиптерден жана бетондон баштап, айнек жана унаа тетиктерине чейин колдонулат.Аны күн нурун күн панелдериндеги электр энергиясына айландырууга жардам берген ультра өткөргүч материалга тазалоого болот.Ал эми бул силикондун чийки заты — сууга жана ысыкка чыдамдуу кошулма медициналык имплантаттарда, капкактарда, дезодоранттарда, мештин колдорунда жана башкаларда кеңири колдонулат.
Анын кум жана чопо сыяктуу чийки түрүндөгү табигый көптүгүнө карабастан, акыркы жылдары өнөр жайлык суроо-талаптын күчөшү шагыл сыяктуу чийки заттын мүмкүн эмес тартыштыгын жаратат деген эскертүүлөр бар.Азыр, Кытай жогорку тазалыктагы кремний металлын өндүрүүнү чектөө менен, кремний жеткирүү чынжырынын күмөндүү морттугу коркунучтуу даражага дуушар болууда.
Кремнийди мотор блокторун жана башка бөлүктөрүн жасоо үчүн алюминий менен аралаштырган автоунаа өндүрүүчүлөрдүн кесепеттери өзгөчө коркунучтуу.Кремний менен бирге алар дагы бир легирленген ингредиент болгон магнийдин көбөйүшүнө дуушар болушат, ал Кытайдын электр энергиясы кризисинде өндүрүш көйгөйлөрүнө туш болду.
Кремний металлы кадимки кумду жана коксту меште ысытуу аркылуу жасалат.Ушул кылымдын көп бөлүгүндө анын баасы тоннасына 8000ден 17000 юаньга (1200-2600 доллар) чейин өзгөргөн.Андан кийин Юннань провинциясынын өндүрүүчүлөрүнө электр энергиясы чектөөлөрүнүн шартында сентябрдан декабрга чейин өндүрүштү августтун деңгээлинен 90% га төмөндөтүүгө буйрук берилди.Андан бери баалар 67 300 юанга чейин көтөрүлдү.
Юннань Кытайдын экинчи ири өндүрүүчүсү, өндүрүштүн 20%дан ашыгын түзөт.Сычуань дагы электр энергиясы менен бетме-бет келген 13% менен үчүнчү орунда.Алдыңкы продюсер Синьцзяндын электр энергиясы боюнча олуттуу көйгөйлөрү чыга элек.
Мунайга, алюминий жана жез сыяктуу металлдарга болгон баалардын кымбатташы менен бирге кремний жетишсиздиги өндүрүүчүлөрдөн жана жүк ташуучулардан тартып жүк ташуучу фирмаларга жана чекене сатуучуларга чейин жеткирүү чынжырларында орун алган кысууну камсыз кылууда.Алардын тандоосу же аны соруп алуу жана маржа соккусун алуу, же баасын кардарларга өткөрүп берүү.
Кандай болгон күндө да, инфляцияга жана өсүшкө тийгизген зыяндуу кош таасири дүйнөлүк масштабда стагфляциянын күчтөрүнө тынчсызданууну жаратты.
Туруктуу жетишсиздик
Кремний ошондой эле жумшартуучу агент катары иш алып баруучу алюминий эритмелеринде негизги ролду ойнойт.Өндүрүүчүлөр аны автоунаалардан тартып приборлорго чейин керектүү ар кандай буюмдарга айландырганда, ал металлды азыраак морт кылат.
Баалар кийинки жылдын жай айларында, жылдын экинчи жарымында онлайн режиминде көбүрөөк өндүрүш пайда болмоюнча, учурдагы деңгээлге чейин көтөрүлөт деп күтүлүүдө.Күн энергиясы жана электрондук жабдуулар сыяктуу тармактардан суроо-талап өсүп жатат.Энергияны керектөө боюнча чектөөлөр болбосо да, өнөр жайлык кремний жетишсиз болмок.
Посттун убактысы: 2021-жылдын 13-октябрына чейин